Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, 1990’dan bu yana, Türkiye’de kurulmuş kadın örgütleri ve örgütlenmelerinin her türlü materyalini sağlamaya çalışarak ve ulaşabildiklerini korumaya alarak, bu belgelerin zaman içinde yok olup gitmesini engelleyebilmek için özel bir çaba sarf etmektedir. Çünkü bu kurumların ve örgütlenmelerin tarihini incelemek, çalışmalarını bilmek, aynı zamanda kadınların da tarihini bilmek ve incelemektir, dolayısıyla Vakıf kurulduğu günden bu yana, geçmişten günümüze tüm kadın kurum ve örgütlenmelerinin belgelerini toplamakta ve gelecekte kadınların tarihini oluşturacak belgelere kaynaklık edecek malzemeyi biriktirmektedir.
Anadolu coğrafyasının ilk kadın örgütlenmesi örneği olan Anadolu’da 13. yüzyılda Fatma Bacı tarafından kurulan Bacıyân-ı Rûm Teşkilâtı’ndan II. Meşrutiyet dönemi kadın örgütlenmelerine, Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulan kadın örgütlerinden bugünün online platformlarına kadar kadınların kurduğu örgütlere ait belgelerin sağlanıp, düzenlenip kayda geçirilmesiyle yok olmaktan kurtarılmaları, kadın tarihi yazımında oldukça büyük bir önem taşımaktadır.
Kadın Örgütleri ve Örgütlenmeleri Koleksiyonu, çeşitli kadın örgütlerinden gelen belge bağışı, aynı örgüte ait çok fazla belge birikmesi ve özellikle araştırmacıların örgüt bazında belge talep etmeleri nedeniyle ortaya çıkan gereksinim üzerine, Efemera Koleksiyonu’ndan birkaç yıl sonra kurulmuştur. Bugün Vakıf’ta Osmanlı’dan günümüze birçok kadın örgütünün belgeleri bulunmakta ve bu koleksiyon çok sayıda efemera türü malzeme barındırmaktadır. Efemera Koleksiyonu’nda bulunan, herhangi bir kadın eylemi veya kampanyasına ait bağlantılı efemera bir bütünün parçaları oldukları için, tarihi arka planıyla da tamamlanması amacıyla Efemera Koleksiyonu’ndan Kadın Örgütleri ve Örgütlenmeleri Koleksiyonu’na aktarılmıştır. Ancak Nadir Eser Koleksiyonu ve kişi/kurum özel arşivlerinde bulunan kadın hareketine dair efemera, kendi bölümlerinden çıkarılmadan muhafaza edilmektedir. Örneğin Nadir Eser Koleksiyonu’nda nadir belge kategorisindeki Teali-i Nisvan Cemiyeti ve Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti’ne ait davetiyeler; kişi/kurum özel arşivlerinde ise Barış İçin Kadın Girişimi, Gökkuşağı Kadın Derneği, İstanbul Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Kadın Dayanışma Vakfı, Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, Sendikal Güç Birliği Kadın Koordinasyonu tarafından hazırlanan önlükler, kitapçıklar, bültenler, kartvizitler, tanıtım broşürleri; Aile Sağlığı ve Planlama Vakfı’na ait anne karnındaki bebeğin beslenmesi ile ilgili hazırlanmış üç boyutlu görsel malzeme; Türk Aile Sağlığı Planlama Vakfı (TAPAV) çantası; afiş, ayraç, magnet, siyasi partilerin kadınlara yönelik seçim afişleri gibi kadın hareketine ait binlerce belge yer almaktadır.
Bugün Vakıf’ta Osmanlı’dan günümüze çeşitli mesleki örgütlerden yardım kuruluşlarına, üniversitelerin kadın araştırmaları bölümlerinden, bağımsız kadın örgütlerine kadar 700’ün üzerinde kadın kurum ve örgütlenmesine ait belge bulunmaktadır.
Yararlandırma Koşulları
Kütüphaneye gelerek koleksiyon içerisinde arama yapabilir ve belgelerden yararlanabilirsiniz.
