Amy Poehler’la Bir Feminist Direniş Biçimi Olarak Komedi / Zeynep Naz İnansal
Saturday Night Live’daki skeçleriyle tanıdığımız, Parks and Recreation’ın Leslie Knope’u olarak hayran olduğumuz, sadece sesiyle Inside Out’un Joy’unu devleştiren ve Tine Fey’le sundukları Altın Küre Ödülleri’nde çıtayı arşa çıkaran Amy Poehler, şimdi de yeni podcast’i Good Hang With Amy Poehler ile karşımızda. Kıvrak zekâsı, benzersiz komedi duyarlılığı ve güçlü duruşuyla bu defa bize “kendisi”olarak sesleniyor. Komediyi adeta bir feminist direniş formuna dönüştüren Poehler’ın kariyeri de kendisi kadar ilham verici.
Poehler on yaşında rol aldığı bir okul piyesinde; ilginin, sahnede sağladığı kontrolün ve insanları güldürebilmenin onu ne kadar mutlu ettiğini ve hayatını bu şekilde geçirmek istediğini fark ediyor. Eğitim hayatının ardından da hayallerinin peşinden Chicago’ya taşınıp bir doğaçlama komedi topluluğuna katılıyor. Cesareti ve istediği kişi olabilme özgürlüğünü tattığı doğaçlama sanatı, aynı zamanda uzun soluklu yaratıcı partnerleri Tina Fey ve Seth Meyers’la tanışmasını sağlıyor. Bu ikiliyle SNL’de efsanevi skeçlere imza attığı yılları, ikonik rolü Leslie Knope ve sayısız komedi filmi takip ediyor. Komedyen; kariyerinin en zor dönemlerinde bile, en büyük şansının hayatının amacını keşfedip tutkusunu işe dönüştürmek olduğunu vurguluyor.
Poehler uzun süredir, oyunculuğun yanı sıra kadın hikâyelerini görünür kılmak için de uğraşıyor. Mutlu bir ailede büyüyen ve ayrıcalığının farkında olduğunu söyleyen komedyen, kapsayıcı işler yapmaya kendini adamış. 2001 yılında kurduğu Paper Kite Productions adlı yapım şirketi de bu amaca hizmet ediyor; özellikle Broad City ve Difficult People gibi genç kadın komedyenlerin dizilerine yapımcı olarak destek vermesi bu yönelimin bir sonucu.” Ayrıca, Parks and Recreation’ın bazı bölümleriyle başladığı yönetmenlik yolculuğuna; orta yaşlı kadınlara gerçekçi bir bakış olarak nitelendirdiği Wine Country ve annesinin gençliğini keşfe çıkarak feminizmi öğrenen genç bir kızın hikâyesi Moxie filmleri ile devam etmesi de cabası.
Komedyenin hayata bakışı ve erkek egemen bir sektördeki mücadelesine kapı aralayan otobiyografisi Yes, Please de oldukça ilham verici. Kitabın adı Poehler’ın çoğumuz için genellikle en doğru cevap olarak nitelendirdiği “Evet, lütfen” kalıbından geliyor. Ona göre kadınlar olarak ne istediğimizi keşfetmenin, bunu açıkça dile getirmenin ve ardından susmanın özgürleştirici bir tarafı var. İsteklerimizi açıklamak veya dile getirdikten sonra mahcup olmak zorunda olmadığımızı vurguluyor.
Poehler’a göre, kendisi de birçok kadın gibi gereksiz yere özür dilemeye alışmış durumda. Günlük hayatta ne kadar sık ve asılsız özür dilediğini fark ettiğinde bunun kadınların içselleştirdiği bir davranış olduğunu anlamış. Toplumun bir kadını suçlu hissetmeye zorladığı kalıplarından kurtulmasının yıllar aldığını belirten komedyen, bu yüzden artık yalnızca gerçekten gerekli olduğunda özür dilediğini anlatıyor. Yıllar önce bir SNL provasında kendisine bir kadın için fazla edepsiz bir espri yaptığını söyleyen arkadaşına daha da edepsizleşerek cevap vermesini de buna bağlıyor.
Poehler’ın podcast yolculuğu da kitabında bahsettiği çifte standarda bir tepki olarak başlamış. Bir süre araştırmalar yapıp kendini bu alanda geliştirmeye çalışırken, ne kadar çok erkeğin minimum çabayla podcast dünyasına girdiğini fark etmiş. Yüzde yüzünü vermeden de yeni bir alana atılabilmeyi birçok kadının kendine tanıması gereken bir hak olarak görüyor.
Anlayacağınız; kendini tanımayı, isteklerini dile getirmeyi, rezil olma pahasına eğlenmeyi, kapsayıcı ve gerçek hikâyeler anlatmayı görev edinen Amy Poehler’ın tüm işleri ve yeni podcast’i gönülden tavsiyemiz. Yakında kendisini Mike Schur ile yeniden buluştuğu komedi dizisi Dig ile de izleyeceğiz, heyecanla bekliyoruz.
“…2001 yılında kurduğu Paper Kite Productions adlı yapım şirketi de bu amaca hizmet ediyor; özellikle Broad City ve Difficult People gibi genç kadın komedyenlerin dizilerine yapımcı olarak destek vermesi bu yönelimin bir sonucu.”
Künye: Zeynep Naz İnansal, “Amy Poehler’la Bir Feminist Direniş Biçimi Olarak Komedi ”, Arşivlik, sy.1 (Temmuz 2025), https://kadineserleri.org/amy-poehlerla-bir-feminist-direnis-bicimi-olarak-komedi/
Bu Dijital Bülten Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazırlanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı’na aittir ve AB’nin görüşlerini yansıtmamaktadır.